KADIN KAHRAMAN SATANAY BİYÇE I

Karaçay-Malkar Nart destanlarında anlatılan kahramanların tamamına yakını erkeklerden oluşmaktadır. Fakat bu destanlarda anlatılan bir kadın kahraman vardır ki, destanların içerisindeki konumu ve sahip olduğu özellikleri bakımından erkek kahramanların hepsini geri planda bırakmaktadır. Bu kadın kahraman Nartların bilgesi ve yol göstericisi olan Satanay Biyçe’dir. Satanay Biyçe, Nartların lideri olan Örüzmek’in karısıdır. Fakat başta kocası Örüzmek olmak üzere bütün Nart kahramanlarını perde arkasından yöneten Satanay Biyçe’dir. Satanay Biyçe birtakım doğa üste güçlere sahiptir. Olacakları önceden bilir. Sihir yapma gücü vardır. Nart kahramanlarına akıl veren, onları çeşitli tehlikelerden kurtaran Satanay Biyçe’dir. Kafkasya coğrafyasında yaşayan halkların ortak kültür ürünlerinden biri olan Nart destanları, Karaçay-Malkar Türklerinin halk edebiyatında da önemli bir yer teşkil etmektedir.

Kafkasya coğrafyasında yaşayan halkların ortak kültür ürünlerinden biri olan Nart destanları, Karaçay-Malkar Türklerinin halk edebiyatında da önemli bir yer teşkil etmektedir. Nart destanları, Karaçay-Malkar Türkleri dışında, Adige [Çerkes], Abhaz-Abaza, Oset, Çeçen-İnguş ve Kumuk Türklerinin folklorunda da yer almaktadır. Genel olarak Kafkas Nart destanları birçok yönden birbirlerine benzemekle birlikte bu destanların her birinin kendisine has birtakım millî vasıfları barındırdığı ve aralarında bazı farklılıkların olduğu dikkat çekmektedir. Sözgelimi, Adige [Çerkes] ve Abhaz-Abazaların Nart destanları eski Yunan mitolojisiyle benzerlikler gösterirken, Karaçay-Malkar Türklerinin Nart destanları ise eski Türk mitolojisiyle yakınlık göstermektedir.

G.N. Potanin, Kafkas Nart destanlarının kökenini Altaylı kavimlere yani Türk-Moğol kültürüne bağlamaktadır. Ona göre, Türk-Moğol destanlarıyla büyük benzerlikler gösteren Kafkas Nart destanlarının teşekkülünde Altaylı göçebe kavimlerin büyük rolü vardır. A.N. Dyaçkov-Tarasov Nart destanları için şöyle söylemektedir: “Orta Asya’dan Avrupa’ya gerçekleşen büyük göç sırasında Kafkasya bölgesi yol güzergahı üzerindeydi. Karaçay-Malkar Nart destanlarında bu büyük göçün izleri çok açık bir şekilde görülmektedir. Nart destanlarında iyilik ile kötülüğün, karanlık ile aydınlığın savaşması, yer altı ve yer üstündeki birtakım yaratıklar ve devler ile Nart kahramanlarının mücadeleleri anlatılmaktadır. Bu konuların tamamı bütün göçebe halkların destanlarında da görülmektedir.” . M.V. Rklitskiy ise diğer Kafkas Nart destanlarındaki başı sonu belli olmayan ve bazı anlaşılmaz karmaşık bölümlerin Karaçay-Malkar Nart destanlarında açıklığa kavuştuğunu söylemektedir .

Karaçay-Malkar Nart destanlarında, tarih öncesine ait birtakım olağanüstü olaylar ve kahramanlar anlatılmaktadır. Yani destanlarının merkezinde olaylar ve kahramanlar vardır. Kahramanların hayat tarzı, yaşadıkları yurtlar ve tabiatla ilgili tasvirler geri planda kalmaktadır. Destanlarda Nart kahramanlarının yiğitlikleri, düşmanlarına karşı yaptıkları mücadeleler, “emegen” adı verilen çirkin ve insanüstü dev yaratıklarla yaptıkları savaşlar anlatılır. Nart kahramanları daha çok yiğitlik ve dinamizm yönünden karakterize edilmektedir. Onların savaş tutkuları, cesaretleri, halkı birtakım canavar ve devlere karşı korumaları; halkın hayatını kolaylaştırmak için gösterdikleri çabalar ve buldukları pratik çözümler Nart kahramanlarının en belirgin özellikleridir. Olağanüstü özelliklerle kuşatılan Nart kahramanları yiğitliğin, cesurluğun ve mertliğin sembolüdürler. Onlar korkunun ne olduğunu bilmezler ve hatta ölümden bile korkmazlar. Bunun dışında, Nart kahramanlarının her birinin kendine has bazı özellikleri de vardır. Bu yönüyle Nart destanlarındaki kahramanlar “tip” değil, hepsi farklı birer “karakter”dir. Karaçay-Malkar Nart destanlarına göre, Nart kahramanlarının yaşadıkları yerler Kafkasya’da Koban vadisi dolaylarıdır. Ancak Nart kahramanlarının seferlere çıktıkları ve savaştıkları yerler İtil ırmağından Hazar denizinin güney kıyılarına kadar uzanan geniş bir alanı kapsamaktadır .

Karaçay-Malkar Nart destanları, Dede Korkut boylarına benzer bir şekilde, her bir kahramanın kendisine ait bağımsız bir veya birkaç destanı vardır, fakat hepsi birden ayrıca büyük bir bütün oluşturmaktadır. Bütün Türk boylarının sözlü geleneğinde olduğu gibi, Karaçay-Malkar Nart destanlarının büyük bir kısmı “cır” [destan] yani manzum şekilde ve belli bir ezgiyle söylenmektedir. Fakat destanların bir kısmı manzum-mensur karışık, bir kısmı da sadece mensur şekildedir. Destanların manzum-mensur karışık ve sadece mensur olan bölümlerin nesir kısımlarında, Dede Korkut boylarındaki olduğu gibi, manzumeye yakın bir ifade yoktur. Bunların anlatımında kullanılan dil bildiğimiz hikaye tarzındadır. Manzum şekildeki destanların nazım ölçüsü hece ölçüsü olmakla birlikte bir ölçü bütünlüğü görülmemektedir. Destanların nazım birimi ise genellikle ikişerlik mısralar [beyit] şeklindedir . Karaçay-Malkar Nart destanlarının manzum şekilde olanlarının en büyük özelliği ezgili olmasıdır. Ozanlardan biri destanı icra ederken diğer ozanlar da “ejiw” adı verilen ve destanın ezgisinden farklı olan bir tür vokalle destanı icra eden ozana eşlik ederler. Karaçay-Malkar Nart destanları hakkında ilk bilgileri veren P. Ostryakov notlarında şöyle söylemektedir: “Karaçay-Malkar ozanları, sıbızğı [kaval] adı verilen müzik aletiyle ve küçük tahta parçalarının belli bir tempoyla birbirine vurularak ortaya çıkarılan armoni eşliğinde destanlar söylerler. Ozanlarının çevresine toplanan kimseler de büyük bir dikkat ve hayranlıkla onları dinlerler. Destanların her birinin kendisine ait farklı bir ezgisi vardır.” .

Karaçay-Malkar Türkçesinde ve Kafkas dillerinde kullanılan “nart” kelimesinin anlam olarak Türkçedeki tam karşılığı “alp” kelimesidir. Yani “nart” kelimesi; “yiğit, cesur, mert, kahraman” ve benzeri birçok kelimenin anlamını bünyesinde toplayan bir kelimedir. “Nart” veya “Nartlar” kelimesi destanlarda bahsi geçen kahramanlar topluğunu ifade etmektedir. “Nart” kelimesinin anlamı hakkında en güzel tarifi Safar-Aliy Orusbiy yapmıştır: “Karaçay-Malkar Türklerinde bir kimseyi övmek için söylenebilecek en güzel söz ‘Nart gibi güzel endamlı ve her bakımdan mükemmel vasıflara sahip kişi’ şeklindedir. Karaçay-Malkar Türkleri bir kimsenin herhangi bir davranışını çok beğendiği zaman o kimseyi takdir etmek için ‘Nartça’ [Nart gibi] yakıştırmasını yapar. Bu örneklerden de anlaşılacağı üzere, Karaçay-Malkar Türklerindeki ‘nart’ kelimesi ‘her bakımdan mükemmel vasıflara haiz kimse’ anlamına gelmektedir. Halktan derlediğim malzemeye göre Nartlar uzun boylu, iri yapılı, güçlü, dayanıklı, sert duruşlu, zor işlerin kolayca üstesinden gelebilen kahraman özelliklerine sahip kimselerdir. Nartlar hayatın zorluklarıyla karşılaşmaktan ve bu zorluklarla mücadele etmekten zevk almaktadırlar. Nartlar bir sefere çıktıkları zaman birtakım zorluklarla ve engellerle karşılaşmayı arzu ederler. Böylece onlar kendi yiğitliklerini sınamış olacaklardır. Karaçay-Malkar Türkleri, Nartları işte bu şekilde anlatırlar.” .

[s. 9] “Nart” kelimesinin kökeni hakkında çeşitli görüşler ileri sürülmüştür. Bu görüşlerin içerisinde en mantıklı ve kabul edilebilir olanı Prof. Dr. Magomet Habiç’in görüşüdür. M. Habiç, “nart” kelimesinin Moğolca “meşhur, ünlü, tanınmış, önemli” anlamlarına gelen “nert” kelimesinden kaynaklandığını ileri sürmektedir . “Nart” kelimesinin kökeni hakkında daha iyi bir açıklama ortaya konulana kadar, Moğolcadaki “nert” kelimesinin Karaçay-Malkar Türkçesi ile Kafkas dillerinde kullanılan “nart” kelimesine kaynaklık ettiğini söyleyebiliriz.

Karaçay-Malkar Nart destanlarında anlatılan kahramanların tamamına yakını erkeklerden oluşmaktadır. Fakat bu destanlarda anlatılan bir kadın kahraman vardır ki, destanların içerisindeki konumu ve sahip olduğu özellikleri bakımından erkek kahramanların hepsini geri planda bırakmaktadır. Bu kadın kahraman Nartların bilgesi ve yol göstericisi olan Satanay Biyçe’dir. Satanay Biyçe, Nartların lideri olan Örüzmek’in karısıdır. Fakat başta kocası Örüzmek olmak üzere bütün Nart kahramanlarını perde arkasından yöneten Satanay Biyçe’dir. Satanay Biyçe birtakım doğa üste güçlere sahiptir. Olacakları önceden bilir. Sihir yapma gücü vardır. Nart kahramanlarına akıl veren, onları çeşitli tehlikelerden kurtaran Satanay Biyçe’dir. Bu yüzden Nart kahramanları Satanay Biyçe’ye danışmadan hiçbir işe kalkışmazlar. Nart kadınlarına yünden çuha yapmayı, elbise dikmeyi, ekmek pişirmeyi, boza yapmayı, sütten peynir ve yoğurt yapmayı ve bunun gibi birçok şeyi Satanay Biyçe öğretmiştir. Karaçay-Malkar Nart destanlarının kadın kahramanı Satanay Biyçe, başta Dede Korkut boyları olmak üzere eski Türk destanlarında anlatılan “alp tipi kadın” karakterinden farklı olarak, daha çok bilgisiyle, zekâsıyla, becerikliliğiyle ve sahip olduğu birtakım doğa üstü güçleriyle ön plana çıkmaktadır.

“Satanay Biyçe” kelimesinin kökeni pek çok görüş ileri sürülmüştür. “Satanay Biyçe” kelimesindeki ikinci kelime olan “biyçe” kelimesi Türkçe olup bir unvan ismidir. Bu kelime “biy” [bey] ile “çe” eşitlik hal ekinin birleşmesinden meydana gelmiş olup “prenses” ve “tanrıça” anlamlarına gelmektedir. Üzerinde tartışılan asıl kelime “Satanay” ismidir. Bu kelimeyle ilgili görüşlerden birkaçı şöyledir: Çerkes araştırmacılara göre “Setenay” veya “Sataney” kelimesi Adige [Çerkes] dilindeki “se” [bıçak, kılıç] kelimesi ile “tın” [vermek] fiilinin birleşmesinden meydana gelmiştir ve buna göre “bıçak~kılıç veren” anlamına gelmektedir . M. Habiç’e göre “Satanay” kelimesi Sogdca kökenli “şad” [yüksek rütbeli asker] ve Türkçe “anay” [anne] kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiştir . Umar Bayramuk ise Karaçay-Malkar Nart destanlarında da anlatıldığı üzere “Satanay” kelimesinin “sata” [kırmızı mercan taşı] ve “anay” [anne] kelimelerinin birleşmesinden meydana geldiğini ileri sürmüştür . Bunlardan başka “Satanay” kelimesinin “sat” [kutsal] ve “anay” [anne] kelimelerinin birleşmesinden meydana geldiğini; “satan” [çok güzel] + “ay” [Ay] kelimelerinin birleşmesinden meydana geldiğini ileri sürenler de olmuştur .

Georges Dumezil, yukarıdaki görüşlerden farklı olarak, Kafkas Nart destanlarındaki “Satanay” ile Alan kralının güzel kızı “Satinik”in birbirleriyle ilişkili olduğunu söylemekte, hatta bu ikisinin aynı kişiler olduğunu ileri sürmektedir [Dumezil, 1976:170]. Gerçekten de tarihte Alan kralının “Satinik” adında bir kızı vardır. Tarihî kayıtlarda, Alanlar ile Ermeniler arasında geçen bir savaşta, Alan kralının oğlu Ermeniler tarafından esir alındığından ve taraflar arasında süren uzun görüşmelerden sonra, Ermeni kıralı Artaşes ile Alan kralının güzel kızı Satinik’in evlenmesiyle [s. 10] Alanlar ile Ermeniler arasında barış yapıldığından bahsedilmektedir . Tarihte gerçekten yaşamış kişilerin birtakım değişikliklere uğrayarak destanlara girmesi mümkündür. G. Dumezil’in Nart destanlarındaki “Satanay” adlı kadın kahraman ile Alan kralının kızı “Satinik” arasında bir bağlantı kurması göz ardı edilmeyecek bir fikirdir.

Bana göre “Satanay” kelimesinin “şeytan” veya “şeytanî” kelimeleriyle bir ilgisi vardır. Karaçay-Malkar Nart destanlarındaki “Satanay” ile Oset Nart destanlarındaki “Satana” veya “Şatana”nın birtakım sihir güçlerine sahip olduğu, gaipten ve gelecekten haber verdiği bolca işlenmektedir. Hatta, Karaçay-Malkar Nart destanlarında “Satanay” ismi birçok yerde “Bilgiç Satanay” [Kâhin Satanay], Qurtxa Satanay” [Büyücü Satanay] ve “Obur Satanay” [Cadı Satanay] şeklindeki epitetlerle geçmektedir. Bilindiği gibi büyücülük, kâhinlik vb. gibi işler eski toplumlarda “şeytan işi” olarak kabul edilirdi. Büyük bir ihtimalle, toplum tarafından sevilmekle birlikte büyücülük, kâhinlik gibi “şeytanî” işlerde uğraştığından dolayı kendisinden korkulan, çekinilen bir kadın bir şekilde Nart destanlarına girmiştir. Belki bu kadın, gerçekte başka bir ismi olan fakat büyücülük ve kâhinlik gibi birtakım “şeytanî” işlerle uğraştığından dolayı “Satinik” adıyla anılan Alan kralının güzel kızı da olabilir.

Satanay Biyçe’nin adı Karaçay-Malkar Nart destanlarının hemen hemen her bölümünde geçmektedir. Bununla birlikte doğrudan Satanay Biyçe’yle ilgilendiren ve sadece ona mahsus üç bölüm vardır. Bunlardan birincisi, Satanay-Biyçe’nin olağanüstü doğumu ve çocukluk döneminin anlatıldığı “Ariuw Satanay” [Güzel Satanay] adlı bölümdür. Bu bölüm manzûm şekilde olup bir ezgiyle söylenmektedir. Bu metnin vezni hece ölçüsü olmakla birlikte metinde bir ölçü bütünlüğü görülmemektedir. Metnin nazım birimi ikişerlik mısralar [beyit] şeklindedir. İkincisi, kocası ve aynı zamanda Nart kahramanlarının lideri olan Örüzmek’in ağır yaralı olması sebebiyle, Satanay Biyçe’nin Nart askerlerinin sevk ve idaresini eline alarak Demir-Kapı ordusuna karşı yaptığı savaşın anlatıldığı “Satanay Temir-Qapunu Askerin Xorlaydı” [Satanay Demir-Kapı Askerlerini Yeniyor] adlı bölümdür. Bu bölüm nesir şeklindedir. Son olarak “Satanay Biyçe bla Nartlanı Cerden Kökge Uçxanlarını Üsünden Tawrux” [Satanay Biyçe ile Nartların Yeryüzünden Gökyüzüne Uçtukları Hakkında Hikaye] adlı üçüncü bölümde ise Satanay Biyçe ve diğer Nart kahramanlarının yeryüzünü terk ederek gökyüzüne gittikleri ve orada yaşamaya devam ettikleri anlatılmaktadır. Bu bölüm de nesir şeklindedir.

Karaçay-Malkar Nart destanlarının kadın kahramanı Satanay Biyçe’ye mahsus bu üç bölümü bir bütün halinde ele alarak tipolojik motifler yönünden şu şekilde değerlendirebiliriz:

I. HAZIRLIK EPİZODU

1. Zaman

Satanay Biyçe’ye mahsus bu üç bölümde anlatılan olayların hepsi belirsiz bir zaman içerisinde geçmektedir. Metinlerdeki olaylar geçmiş zaman kipiyle anlatılmakla birlikte belli bir tarih veya dönemden söz edilmemektedir. Bunun sebebi ise bu metinlerin muhtevasının daha çok mitolojik unsurlardan meydana gelmiş olmasıdır.

2. Mekân

Metinlerdeki anlatılan olayların hangi mekânlarda gerçekleştiği genel olarak belirsizdir. Fakat “Satanay Demir-Kapı Askerlerini Yeniyor” adlı bölümde “Hazar Denizi”nden, bugünkü Çeçenistan ile Dağıstan arasında uzanan “Argın” nehrinden ve Hazar denizinin batı kıyısındaki “Demir-Kapı” yani tarihi “Derbent” şehrinden bahsedilmektedir . Fakat bu mekân isimleri Nartların yaşadığı mekânları değil, onların düşmanlarının yaşadığı yerleri ifade etmektedir.

3. Anne-Babanın Tanıtımı ve Kahramanın Olağanüstü Doğumu

Satanay Biyçe’nin babası Güneş, annesi de Ay’dır. Satanay Biyçe gökyüzünde doğmuştur. Satanay Biyçe doğduktan kısa bir süre sonra denizlerin hakimi olan “Suw Celmawuz” tarafından kaçırılır ve bir adaya hapsedilir. Satanay Biyçe’nin babası ve annesi bu duruma çok üzülürler. Bu yüzden Güneş ve Ay tutulması olur. Gündüzler ve geceler zifiri karanlığa dönüşür. Kızlarının kaçırılmasından dolayı, Güneş öfkelendiği zaman yeryüzünü sıcaktan kasıp kavuruyor, denizleri ve ırmakları kurutuyormuş. Ay ise üzüntüden ağladığı zaman gözyaşları sel olup yeryüzündeki denizleri ve ırmakları taşırıyormuş .

Kahramanın babasının Güneş, annesinin Ay olması, gökyüzünde doğması gibi mitolojik unsurlar, birtakım tabiat afetlerinin kahramanın kaçırılmasıyla sebeplendirilmesi, onun ileride doğa üstü güçlere sahip bir karakter şeklinde karşımıza çıkacağının ilk işaretleridir.

4. Kahramanın Çocukluğu ve Ad Alması

Suw Celmawuz, Satanay Biyçe’yi bir adaya hapsettikten sonra denizin altına girip uykuya dalar. Satanay Biyçe yıllarca bu adada mahsur kalır. Satanay Biyçe’yi denizlerin tanrıçası olan “Suw Anası” büyütür. Suw Anası, Satanay Biyçe’yi çok seviyor ve ona büyük şefkat gösteriyormuş. Fakat Satanay Biyçe yine de çok mutsuzmuş. Sürekli babasını ve annesini düşünüp ağlıyormuş. Satanay Biyçe’nin böyle çok mutsuz olduğu zamanlarda Suw Anası oynaması için ona yakut, elmas gibi kıymetli mücevher taşlarını verirmiş. Satanay Biyçe bu kıymetli taşların içinde en çok “sata” taşıyla [kırmızı mercan taşı] oynamayı severmiş. Bu yüzden Suw Anası ona “Satanay” ismini vermiş.

Satanay Biyçe çocukluğunu bir adada tutsak olarak geçirmektedir. Deniz Tanrıçası tarafından çok büyük sevgi ve şefkât görse de anne ve babasından ayrı olduğu için çok mutsuzdur. Yani kahraman bir çeşit çile dönemi yaşamaktadır. Kahramanın ad alması ayrıntılı bir şekilde açıklanmaktadır. Buna göre Karaçay-Malkar Türkçesinde “kırmızı mercan taşı” anlamına gelen “sata” taşı Satanay Biyçe’nin adına kaynaklık etmiştir. “Sata” taşının belki eski Türk kültüründe kutsal sayılan ve yağmur yağdırmak için kullanılan “yada” taşıyla bir ilişkisi olabilir. Fakat bunun yanı sıra Kaşgarlı Mahmut’un Divanü Lûgati’t-Türk adlı eserinde karşılığı doğrudan “mercan” şeklinde verilen “sata” kelimesi de geçmektedir [Kaşgarlı, 1992/III:218]. [s. 12] Metinde “sata” taşının yakut ve elmas gibi kıymetli taşlarla eşdeğer olarak verilmesi bu taşın da mutlaka sıra dışı bir özelliğe sahip olmasından ileri gelmektedir. Bununla birlikte, metinde “Satanay” adına böyle bir açıklama getirilmesinin sebebi, “sata” kelimesi ile “Satanay” kelimesi arasındaki şekil benzerliğinden kaynaklanmaktadır. Muhtemel olarak destanın yaratıcısı da bu şekil benzerliğinden hareketle böyle bir epizod meydana getirmiştir.

5. Kahramanın Tutsaklıktan Kurtulması

Satanay Biyçe uzun yıllar bir adada tutsak kalır. Bir gün bu adadan kaçmaya karar verir. Denizde başı boş yüzen bir kayın ağacı görür. Satanay Biyçe bu kayın ağacına binerek adadan kaçar. Epey bir zaman denizde sürüklendikten sonra karaya gelir. Satanay Biyçe karaya geldiğinde baygın haldedir. Birtakım tuhaf görünüşlü ucubeler onu alıp bir ormana götürürler. Ucubeler, Satanay Biyçe’ye gayet iyi bir şekilde bakıp onu tedavi ederler.

6. Kahramanın Bir Engelle Karşılaşması

Bir gün Satanay Biyçe ile ucubeler ormanda dolaşırlarken bir tepeye rast gelirler. Bu tepe bir anda çirkin bir deve dönüşür. Çok korkan ucubeler hemen ormana kaçarlar. Satanay Biyçe ise devle karşı karşıya kalır. Çirkin dev, Satanay Biyçe’yi yakalamak için atıldığı sırada Satanay Biyçe başındaki örtüyü açınca çirkin devin tek gözü Satanay Biyçe’nin yüzünden gelen ışıktan kamaşır ve kör olur. Bunun üzerine çirkin dev çok öfkelenir. Yerden aldığı kayaları sağa sola fırlatır. Tek gözü kör olan çirkin dev Satanay Biyçe’yi yakalayayım derken uçurumdan yuvarlanır ve parçalanarak ölür. Satanay Biyçe böylece çirkin devden kurtulmuş olur.

7. Kahramanın Eğitimi ve Yetişmesi

Satanay Biyçe çirkin devden kurtulduktan sonra günlerce bu ıssız ormanda tek başına kalır. Bir gün ormanda dolaşırken tesadüfen Nartların köyüne gelir. Satanay Biyçe köyün girişinde köyün cadısıyla karşılaşır. “Tohana” adındaki bu cadı kadın bütün Nart yurdunun baş cadısıdır. Cadı kadın, Satanay Biyçe’nin doğa üstü özelliklere sahip olduğunu anlar ve onu alıp evine götürür. Satanay Biyçe uzun yıllar bu cadı kadının evinde kalır. Cadı kadın bütün bildiklerini Satanay Biyçe’ye öğretir. Ayrıca cadı kadın Satanay Biyçe’nin gizli kalmış doğa üstü kabiliyetlerini ortaya çıkarır ve Satanay Biyçe’ye bu doğa üstü kabiliyetlerini kullanmasını öğretir. Böylece Satanay Biyçe, cadı kadının yanında, olacakları önceden bilen, gaipten haber veren ve sihir gücüne sahip olan biri olarak yetişir .

8. Kahramanın Evlenmesi

Bu üç metinde, Satanay Biyçe’nin evlenmesiyle ilgili geniş ve ayrıntılı bir epizoda rastlanmamaktadır. Metinlerde kısa bir şekilde, Satanay Biyçe’yi yetiştiren cadı kadının, Nartların lideri olan Örüzmek adlı kahramana Satanay Biyçe’den bahsettiği ve daha sonra Örüzmek ile Satanay Biyçe’nin evlendiği anlatılmaktadır .

9. Kahramanın Olağanüstü Özellikleri ve Çevresine Faydası
Nart kahramanlarına akıl veren, sahip olduğu doğa üstü güçleri sayesinde Nartları çeşitli tehlikelerden kurtaran Satanay Biyçe’dir. Nartların her türlü müşkülünü çözen yine Satanay Biyçe’dir. Bu yüzden Nartlar, Satanay Biyçe’ye danışmadan hiçbir işe kalkışmazlar. Satanay Biyçe Nart kadınları için kumaş dokuma makinesini ve kirmanı icat etmiştir. Böylece Nart kadınları yünden iplik imâl etmeyi, iplikten de kumaş dokumayı Satanay Biyçe sayesinde öğrenmişlerdir. Ayrıca elbise dikmeyi, ekmek pişirmeyi, boza yapmayı, sütten peynir ve yoğurt yapmayı ve bunun gibi birçok şeyi Satanay Biyçe’den öğrenmişlerdir. Nartlar önceden eti çıplak ateş üzerinde pişirerek yerlermiş. Bu yüzden Satanay Biyçe bir tencere imâl etmiş ve Nartlara eti suda haşlamayı öğretmiş. Bunun dışında, Satanay Biyçe yeryüzündeki bütün ağaçların ve bitkilerin dilini bilmekte ve onlarla konuşabilmektedir. Bu sayede bütün hastalıkların çaresini bitkilere sorup öğrenmekte ve bitkilerden her türlü hastalığın ilacını yapabilmektedir.

Yorum bırakın